Bản đồ TP.HCM mới (màu cam) sau khi sáp nhập với các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu – Đồ họa: PHƯƠNG NHI
Vào sáng ngày 25-4, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đã tổ chức một buổi tọa đàm khoa học nhằm thảo luận về quy hoạch mới cho TP.HCM trong bối cảnh sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.
Nhập TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu: “Cần có sự cộng hưởng chứ không chỉ là cộng thêm”
TS Võ Kim Cương nhấn mạnh rằng việc sáp nhập ba tỉnh này cần được xem như là một sự cộng hưởng, không chỉ đơn thuần là cộng thêm. Điều này có nghĩa là cần phải kết hợp các yếu tố thuận lợi để phát triển thành một siêu đô thị mạnh mẽ.
Ông Cương cũng cho rằng, sau khi sáp nhập, không cần phải thay đổi hoàn toàn quy hoạch mà nên kế thừa những định hướng đã có từ trước. Điều này sẽ giúp duy trì sự ổn định và phát triển bền vững cho khu vực.
Ông cũng chỉ ra rằng trước đây, các định hướng quy hoạch không bị giới hạn bởi địa giới hành chính, như trong quy hoạch đầu tiên của TP.HCM đã đề cập đến sân bay Long Thành ở Đồng Nai. Tuy nhiên, sau này, quy hoạch có xu hướng cục bộ hơn. Việc tái cấu trúc bộ máy cũng là cơ hội để thay đổi tầm nhìn về quy hoạch không gian phát triển.
TS Võ Kim Cương phát biểu tại tọa đàm – Ảnh: THẢO LÊ
Ông nhấn mạnh rằng không thể điều chỉnh bản đồ TP.HCM mới có hình cong để làm cho các con đường cũng cong theo. Nếu TP.HCM muốn kết nối với Xuyên Mộc, thì bắt buộc phải đi qua Đồng Nai. Do đó, các định hướng quy hoạch cứng sẽ không thay đổi.
Tuy nhiên, ông Cương cũng cho rằng sẽ có những thay đổi lớn về định hướng không gian phát triển sau khi xác định được các nguồn lực mới. TP.HCM cần có những cuộc thảo luận với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu để xác định những điều cần thay đổi, đưa ra quan điểm và phân tích nguồn lực, từ đó có mục tiêu và giải pháp cụ thể.
Nhận diện TP.HCM sau khi sáp nhập
Tại buổi tọa đàm, ThS Nguyễn Trúc Vân, giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế – xã hội, đã đại diện cho nhóm nghiên cứu để nhận diện TP.HCM mới sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.
Theo các số liệu được tính toán, TP.HCM mới có quy mô GRDP đạt 2,7 triệu tỉ đồng, chiếm khoảng 24% GDP cả nước. Tăng trưởng GRDP bình quân từ năm 2016 đến 2025 ước tính khoảng 5,9%. Dân số của TP.HCM mới đạt 13,4 triệu người, chiếm 18% tổng dân số cả nước, trong đó có 7,3 triệu lao động, tương đương 14% cả nước. TP.HCM mới có 168 phường xã, với tỷ lệ đô thị hóa khoảng 77%.
Với việc sáp nhập ba tỉnh thành, dịch vụ sẽ là động lực tăng trưởng chính, trong đó tài chính, khoa học công nghệ và du lịch sẽ là những lĩnh vực chủ lực. TP.HCM có thể khai thác lợi thế du lịch biển của Vũng Tàu và các cụm cảng để phát triển kinh tế.
TP.HCM cũng có khả năng phát triển các ngành công nghiệp mới như hóa dầu, chế tạo thiết bị điện gió và công nghệ sinh học. Việc tận dụng lợi thế biển của Bà Rịa – Vũng Tàu để phát triển năng lượng gió ngoài khơi, năng lượng mặt trời và kinh tế tuần hoàn cũng là một hướng đi tiềm năng. Đồng thời, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế biển cũng cần được chú trọng.
ThS Nguyễn Trúc Vân đã phân tích các số liệu – Ảnh: THẢO LÊ
Về nguồn lực, TP.HCM mới sẽ có quỹ đất mở rộng, thu hút các nhà đầu tư và tập đoàn lớn. Mặc dù có nguồn lao động dồi dào, nhưng tỷ lệ lao động qua đào tạo vẫn còn thấp so với yêu cầu của các ngành công nghệ cao. TP.HCM sẽ có hạ tầng công nghiệp và cảng biển, cùng với mạng lưới khu công nghiệp rộng lớn từ Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu với tổng diện tích lên đến 24.800ha.
Cảng Cái Mép – Thị Vải sẽ trở thành cụm cảng nước sâu nhất, phục vụ cho trung tâm logistics quốc tế, đáp ứng nhu cầu của khu vực Đông Nam Á. Về giao thông đường bộ, cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây sẽ được mở rộng, cùng với việc nâng cấp cao tốc Biên Hòa. Đường sắt cũng sẽ có tàu cao tốc kết nối TP.HCM với Vũng Tàu, và hàng không sẽ được cải thiện với sự kết nối từ sân bay Long Thành.