Vợ chồng ông Châu Mách Du Sô đang hy vọng rằng cuộc sống của họ sẽ trở nên ổn định hơn sau khi di dời – Ảnh: YẾN TRINH
Họ mong muốn có một mức bồi thường hợp lý để có thể bắt đầu lại cuộc sống mới. Đối với những gia đình đã nằm trong khu vực quy hoạch, nhiều người đồng tình với mức bồi thường và đang chờ đợi giải ngân, như tại bờ bắc kênh Đôi (quận 8, TP.HCM).
Mong muốn nhận được mức đền bù hợp lý
Tại hẻm số 1 đường Hưng Phú (quận 8), khi nghe đến việc di dời, bà Nguyễn Thị Mỹ Châu (74 tuổi) không thể không bày tỏ nỗi lo lắng của mình. Gia đình bà đã sống tại khu vực này từ năm 1968, và hiện tại, bà cùng chồng đang sống trong một căn nhà chỉ 20m2 cùng với vợ chồng con gái và hai cháu nhỏ. Chồng bà bị tai biến, vì vậy bà phải ở nhà chăm sóc chồng và trông cháu.
Trước khi chuyển đến một nơi mới, ai cũng có những nỗi lo riêng. “Chúng tôi lo lắng không biết số tiền đền bù có đủ để mua một căn chung cư hay không, và liệu cuộc sống ở chung cư có thuận tiện không, nhất là khi trong nhà có nhiều người già và trẻ nhỏ. Ở đây, chợ búa và bệnh viện đều gần, tôi thật sự muốn ở lại quận 8 để các cháu dễ dàng đi học”, bà chia sẻ.
Về quyết định di dời, bà Châu cho biết mặc dù tiếc nuối về ngôi nhà và cuộc sống hiện tại, nhưng bà hiểu rằng việc di dời là cần thiết để thực hiện chủ trương chỉnh trang đô thị. Bà bộc bạch: “Chúng tôi chỉ mong muốn mức đền bù hợp lý để có thể mua được nơi ở mới. Hiện tại, tôi đang tìm nhà thuê để xem giá cả và tiện đường cho các cháu đi học và đi làm”.
Ở phía bên kia bờ kênh Đôi, nơi chính quyền TP.HCM đã phê duyệt dự án nạo vét và xây dựng hạ tầng, nhiều người dân vừa trải qua cái Tết có thể là cuối cùng trước khi chuyển đến nơi ở mới.
Gia đình bà Nguyễn Thị Dung (65 tuổi, ngụ hẻm đường Hưng Phú, quận 8) đã quyết định không sửa sang nhà cửa trước thông tin di dời, để cơ quan chức năng có cơ sở thẩm định giá đền bù. Ngôi nhà của bà đã nhuốm màu thời gian qua các bức hình của ba thế hệ. Bà nhớ lại những dịp lễ Tết, nơi đây từng tấp nập ghe xuồng bán trái cây.
Bà chỉ vào mảng tường bong tróc và cho biết rằng nơi đây có những điều tốt đẹp nhưng cũng không ít bất tiện. Đặc biệt là việc không được sửa chữa nhà, mỗi lần cần sửa chữa đều phải xin phép rất nhiều bước. Ngoài ra, vào mùa nắng, nước kênh bốc mùi hôi, gia đình bà đã phải cố gắng thích nghi với điều này trong nhiều năm qua.
Bà cho biết bản thân và các thành viên trong gia đình đều mong muốn chuyển đến nơi ở mới, trả lại mặt bằng theo chủ trương của Nhà nước. Theo bà, nếu ở lại như hiện tại, có tiền cũng không thể xây sửa nhà, vì vậy việc di dời đến nơi mới sẽ giúp gia đình thoải mái hơn.
“Tôi đã chuẩn bị tâm lý từ lâu nên không có gì bất ngờ. Tôi cũng đã đi xem một số chung cư gần đây và thấy phòng ốc cũng khá ổn. Nếu mức đền bù cao, gia đình có thể tìm một lô đất ở ngoại thành để xây nhà cũng không thành vấn đề”, bà Dung chia sẻ về kế hoạch của mình khi các khu nhà bờ bắc kênh Đôi di dời.
Việc chỉnh trang và cải tạo kênh Tàu Hủ đã mang lại diện mạo mới nhưng vẫn còn một số đoạn cần hoàn thiện – Ảnh: THÙY CHI
Băn khoăn về cuộc sống mới và tái định cư
Không giống như một số hộ dân ở rạch Xuyên Tâm (quận Gò Vấp) đã xây sửa xong nhà mới và yên tâm về chỗ ở, nhiều hộ dân ven rạch Văn Thánh (đoạn qua quận Bình Thạnh) vẫn còn nhiều băn khoăn.
Tại một căn nhà cao cẳng ọp ẹp dưới trụ cầu metro, vợ chồng ông Châu Mách Du Sô (60 tuổi) sống trong một không gian chỉ đủ cho hai chiếc chiếu. Ban ngày, họ phải gác nệm lên tường để có chỗ sinh hoạt. Bên trái là tủ quần áo, kệ đồ dùng, và một bếp nhỏ.
Các gia đình khác trong đại gia đình ông Sô cũng phải chia phòng tương tự. Tối đến, họ nằm nghe tiếng nước chảy ì oạp dưới con rạch. Bà Ay Sac, vợ ông Sô, cho biết năm nay tài chính khó khăn hơn mọi năm. “Nhà cửa hư hỏng liên tục, mới đây địa phương sửa mái tôn, dán gạch nền phòng và tặng cái nồi cơm điện vì là hộ nghèo”, bà nói.
Cả đời gắn bó với căn nhà và dòng kênh này, ông Sô cho biết khi rời đi chắc chắn sẽ nhớ lắm: “Ở đây dù gì cũng có chòm xóm quen thuộc từ nhỏ tới lớn. Chúng tôi mong có chỗ ở mới, nhưng không biết nếu ở chung cư thì sẽ ra sao…”.
Về kế sinh nhai, bà Ay Sac cho biết trước đây bà có nghề may nhưng giờ mắt kém không thể nhìn rõ, đành chuyển sang làm tạp vụ. Ông Sô trước đây làm phụ hồ, nhưng sau một tai nạn xe, sức khỏe ông không còn như trước. “Khi chồng bệnh, tôi phải mượn tiền để lo cho ông. Tiền bạc càng ngày càng khó khăn”, bà chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết (54 tuổi, đường Nguyễn Duy, quận 8), chủ một quán nước nhỏ trước căn nhà ven kênh Đôi, cho biết đang chờ nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng. Gia đình bà đã sống tại khu vực này từ trước năm 1975, hiện tại có 20 người trong gia đình, vì vậy bà không có ý định ở chung cư mà sẽ chia ra mỗi người một ít để tự tính toán tương lai.
Bà cho biết trước mắt khi di dời sẽ đi thuê nhà, sau đó sẽ mua nhà ở ngoại thành và tính chuyện buôn bán. Theo bà, việc chọn mua nhà ở ngoại thành sẽ phù hợp với khả năng tài chính của gia đình.
Nhà gần đó, bà Ba (61 tuổi, đường Nguyễn Duy) cho biết đã thỏa thuận mức giá bồi thường cho căn nhà 100m2 của mình từ giữa tháng 2. Bà đang chờ giải ngân để đi xem nhà mới, vì gia đình có chín người, nếu ở chung cư sẽ không đủ không gian.
“Chúng tôi phải tránh trường hợp đi xem nhà mới, đặt cọc rồi để lâu mất tiền cọc. Do đó, nhận tiền đền bù rồi mới tính toán. Căn nhà hiện tại đã hư hỏng, sụp nền phía bờ kênh nên tôi cũng mong sớm có kế hoạch mua nhà mới để ổn định cuộc sống”, bà chia sẻ.
Hơn 30 năm thực hiện đề án di dời toàn bộ nhà trên và ven sông kênh rạch tại TP.HCM đã trải qua sáu giai đoạn:
* Giai đoạn 1993-2000: Chương trình di dời, tái định cư các hộ sống trên và ven tuyến kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè được triển khai, đến năm 2000 đã di dời 9.266 căn.
* Giai đoạn 2001-2005: Mục tiêu di dời và tái định cư 10.000 căn nhà trên và ven kênh rạch nội thành nằm trong các dự án cải tạo các tuyến kênh thuộc địa bàn 10 quận huyện. Kết thúc giai đoạn này, TP đã di dời 15.548 căn.
* Giai đoạn 2006-2010: TP đã di dời, bồi thường, giải phóng mặt bằng 7.542 căn nhà trên và ven kênh rạch nội thành thuộc hai tuyến kênh chính và chi lưu.
* Giai đoạn 2011-2015: Giai đoạn này có 14.101 căn nhà cần phải hoàn thành di dời, số liệu ghi nhận đến hết năm 2015 đã di dời 4.125 căn.
* Giai đoạn 2016-2020: TP đặt ra chỉ tiêu di dời 20.000 căn nhà trên và ven kênh rạch. Kết thúc giai đoạn, TP đã thực hiện di dời 2.479 căn.
* Giai đoạn 2021-2025: TP đặt ra chỉ tiêu bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch. Đến tháng 2-2025, TP đã bồi thường, di dời được 1.447 căn.
——————————-
Bà Huệ nhớ ngày chưa di dời phần bếp quay ra mé rạch, giờ nhà bà lại quay cửa nhìn ra rạch. Bên bờ rạch, mít, đu đủ… đang đơm trái.
Kỳ tới: Cuộc sống tốt hơn sau di dời