Trong thời gian gần đây, nhiều người đã bày tỏ sự lo lắng về mối liên hệ giữa siêu âm tuyến giáp định kỳ và nguy cơ mắc ung thư. Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Hòa, tình trạng này đang trở thành một chủ đề nóng trong cộng đồng, khi nhiều người không biết liệu họ có thực sự mắc bệnh hay không.
Lo lắng về nguy cơ ung thư
Chị P.K.A., 50 tuổi, chia sẻ rằng cách đây 4 năm, nhân giáp của chị chỉ có kích thước 4mm. Tuy nhiên, sau khi khám sức khỏe định kỳ, chị được thông báo rằng kích thước đã tăng lên và cần phải sinh thiết. Chị và một đồng nghiệp đã cùng trải qua quy trình này và nhận được chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nhú. Sự hoang mang và lo lắng đã khiến họ quyết định phẫu thuật, mặc dù sau này chị nhận ra rằng trường hợp của mình có thể không cần thiết phải can thiệp phẫu thuật.
Nhiều người khác cũng rơi vào tình huống tương tự, trở thành bệnh nhân ung thư chỉ sau một lần siêu âm tuyến giáp trong khám sức khỏe định kỳ. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể số lượng bệnh nhân ung thư tuyến giáp trong thời gian qua.
Nguyên nhân gia tăng ung thư tuyến giáp
Ông Diệp Bảo Tuấn, giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết trong năm 2024, bệnh viện đã tiếp nhận hơn 41.000 ca ung thư, trong đó ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ cao nhất. Theo TS Đặng Huy Quốc Thịnh, nguyên nhân chính không phải do môi trường hay lối sống mà là do khả năng chẩn đoán sớm căn bệnh này ngày càng tốt hơn.
Thói quen siêu âm tuyến giáp trong khám sức khỏe tổng quát đã tồn tại từ lâu tại Việt Nam, trong khi nhiều quốc gia khác đã không còn thực hiện điều này. Việc tầm soát ung thư tuyến giáp không được khuyến cáo trong các hướng dẫn quốc tế, mà chỉ tập trung vào các loại ung thư khác như ung thư vú hay đại tràng.
Bác sĩ Hòa cho biết, nhiều người khỏe mạnh bỗng dưng trở thành bệnh nhân ung thư chỉ vì một lần siêu âm không cần thiết. Trong 10-15 năm qua, số ca ung thư tuyến giáp tại Việt Nam đã tăng nhanh, chủ yếu là ung thư thể nhú kích thước nhỏ, thường được phát hiện tình cờ.
Tránh lạm dụng chẩn đoán và điều trị
Bác sĩ Hòa nhấn mạnh rằng sau khi siêu âm, nhiều người được thông báo có nhân tuyến giáp dù kích thước rất nhỏ. Họ thường bị chỉ định làm sinh thiết và cuối cùng phải phẫu thuật, dẫn đến một loạt các can thiệp y khoa không cần thiết. Điều này tạo ra nghịch lý khi số ca ung thư tuyến giáp tăng nhưng tỷ lệ tử vong không giảm.
Phần lớn các trường hợp ung thư tuyến giáp thể nhú kích thước nhỏ không phát triển thêm và không gây triệu chứng. Nhiều nghiên cứu cho thấy những khối u này có thể không cần điều trị và người bệnh có thể sống khỏe mạnh mà không cần can thiệp.
TS Thịnh cũng cho rằng siêu âm tuyến giáp trong khám sức khỏe tổng quát là không cần thiết. Những người khỏe mạnh không nên thực hiện siêu âm tuyến giáp nếu không có triệu chứng. Việc siêu âm chỉ nên được thực hiện cho những người có triệu chứng liên quan đến bệnh lý tuyến giáp.
Các cơ sở y tế cần thay đổi cách tiếp cận và truyền thông rõ ràng hơn về bệnh lý tuyến giáp, đặc biệt là ung thư tuyến giáp không phải là vấn đề quá nghiêm trọng. Các tổ chức y tế quốc tế khuyến cáo không nên tầm soát tuyến giáp ở những người không có triệu chứng.
Bác sĩ Hòa khuyến cáo người dân nếu phát hiện nhân giáp nhỏ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về nguy cơ và khả năng theo dõi thay vì phẫu thuật. “Ung thư tuyến giáp không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng sự lạm dụng chẩn đoán và điều trị quá mức lại có thể gây ra nhiều rủi ro”, bác sĩ Hòa kết luận.