Công trình thép Thâm Lam, được phía Trung Quốc mô tả là lồng thép phục vụ nuôi trồng thủy sản thông minh, đang gây ra nhiều tranh cãi trong khu vực.
Vào ngày 23 tháng 4, Hàn Quốc và Trung Quốc đã tổ chức hội nghị lần thứ ba của Cơ chế đối thoại hợp tác hàng hải tại Seoul. Cuộc họp này nhằm mục đích thảo luận về việc Trung Quốc xây dựng công trình thép tại vùng Biện pháp tạm thời (PMZ), nằm giữa vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của hai nước mà không có sự tham vấn trước.
Cuộc họp có sự tham gia của các quan chức cấp cao từ cả hai bên, trong đó có Vụ trưởng Vụ Đông Bắc Á và Trung Á thuộc Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, ông Kang Young Shin, và Vụ trưởng Vụ Biên giới và các vấn đề biển của Trung Quốc, ông Hồng Lượng. Hai bên đã cùng nhau chủ trì cuộc thảo luận này.
Nội dung chính của cuộc đối thoại tập trung vào việc Trung Quốc đã đơn phương xây dựng các công trình trong PMZ, nơi mà hai nước vẫn đang trong quá trình đàm phán để phân định ranh giới biển.
Trước đó, Hàn Quốc đã bày tỏ lo ngại về hành động đơn phương của Trung Quốc và kêu gọi Bắc Kinh có những phản ứng tích cực hơn trong việc hợp tác.
Trung Quốc đã khẳng định rằng các công trình này chỉ là cơ sở nuôi trồng thủy sản ở vùng gần bờ của họ và hoàn toàn phù hợp với các cơ chế hợp tác đã được thiết lập.
Hoàng Hải là khu vực có vùng EEZ giữa Hàn Quốc và Trung Quốc bị chồng lấn. Trung Quốc đã từng xây dựng các công trình tương tự phục vụ cho nuôi trồng thủy sản tại khu vực này, như Thâm Lam 1 và Thâm Lam 2 vào các năm 2018 và 2024, cùng với một công trình có hình dạng giống giàn khoan dầu vào năm 2022.
Trong tháng 2 vừa qua, căng thẳng giữa hai nước đã gia tăng khi một tàu khảo sát của Hàn Quốc tiếp cận khu vực này để tiến hành điều tra, nhưng đã bị phía Trung Quốc ngăn cản.
Tờ báo JoongAng Ilbo đã cảnh báo rằng các công trình này có thể được Trung Quốc sử dụng như một cơ sở để đàm phán về EEZ trong tương lai. Nếu thiết lập vùng an toàn xung quanh, Bắc Kinh có thể gia tăng quyền kiểm soát thực tế đối với khu vực này.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Quách Gia Côn, cho biết rằng Hàn Quốc và Trung Quốc đang trong quá trình đàm phán phân định biển và vẫn duy trì hợp tác trong vùng PMZ theo Hiệp định Ngư nghiệp giữa hai nước.
Ông Quách cũng nhấn mạnh rằng các cơ sở nuôi trồng của Trung Quốc không vi phạm thỏa thuận và hy vọng phía Hàn Quốc sẽ nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và lý trí.
Về phần mình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, ông Lee Jae Woong, đã nhấn mạnh trong buổi họp báo rằng chính phủ Hàn Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền lợi hợp pháp trên biển tại khu vực Tây Hải/Hoàng Hải, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục có những phản ứng phù hợp trong các bước đi tiếp theo.
Cuộc đối thoại này diễn ra trong bối cảnh khu vực Đông Bắc Á đang phải đối mặt với nhiều thách thức địa chính trị, từ căng thẳng thương mại giữa các cường quốc cho đến khả năng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Hàn Quốc trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao APEC dự kiến diễn ra vào tháng 11 tới.
Hy vọng rằng cuộc đối thoại trực tiếp này sẽ tạo điều kiện cho hai bên Hàn Quốc và Trung Quốc thu hẹp những khác biệt và thúc đẩy các biện pháp kiểm soát rủi ro trên biển.