Người thầy dạy lái xe có trách nhiệm sẽ giúp học viên trở thành những tài xế có ý thức và trách nhiệm – Ảnh: THÀNH NHƠN
Tiếng còi và văn hóa giao thông
Vào năm 1991, tôi bắt đầu hành trình học lái máy ủi và máy kéo tại Trường Cơ khí Nông nghiệp 4 TW ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Chương trình học của chúng tôi không chỉ tập trung vào kỹ năng lái mà còn chú trọng đến an toàn lao động và đạo đức nghề nghiệp. Những kiến thức này không chỉ giúp chúng tôi lái xe an toàn mà còn hình thành nên ý thức trách nhiệm với cộng đồng.
Ngay cả việc bóp còi cũng cần phải thực hiện đúng cách: bíp bíp… Âm thanh phát ra phải có hai tiếng với hai cung bậc khác nhau. Tiếng bíp đầu tiên ngắn và nhỏ, nhằm cảnh báo cho người tham gia giao thông không bị giật mình. Tiếng bíp thứ hai lớn hơn và dài hơn, là hiệu lệnh để thông báo cho mọi người và phương tiện khác biết để nhường đường.
Trong thời đại giao thông hiện đại ngày nay, ý thức của người lái xe đã được nâng cao. Hầu hết các tài xế đều hạn chế sử dụng còi, chỉ nhấn còi trong những tình huống thực sự cần thiết. Nếu để ý, bạn sẽ nhận ra rằng cách sử dụng còi của một tài xế có thể phản ánh trình độ lái xe của họ.
Có những tài xế không dám chạy nếu không có còi, trong khi một số khác lại độ chế còi hơi dài, thậm chí sử dụng còi trong khu vực đông dân cư, bệnh viện hay trường học mà không suy nghĩ. Tiếng còi không chỉ thể hiện tay nghề kém mà còn cho thấy sự thiếu ý thức và vô tâm của người lái xe.
Chúng tôi còn được học rất kỹ về cách lên xuống xe, cách quan sát trước khi mở cửa, và cách đề phòng những tình huống bất ngờ. Nếu thấy người đi bộ có dáng vẻ lạ, hay trẻ em chạy nhảy bên đường, cần phải giảm tốc độ để đảm bảo an toàn. Nhờ những bài học này, tôi đã tránh được một vụ tai nạn nghiêm trọng khi một người có dấu hiệu tâm thần lao vào xe tôi.
Nhiệm vụ của một tài xế là đưa xe đến nơi an toàn, và đó chính là niềm vui lớn nhất của người cầm lái. Tuy nhiên, không ít tài xế lại có tính cách côn đồ, hiếu thắng, và thường xuyên gây rối. Gần đây, nhiều tài xế đã bị bắt giữ chỉ vì những va chạm nhỏ, do thói hung hăng của họ.
Chẳng hạn, vụ va chạm giữa hai xe máy vào ngày 7-2 trên đường xã Quảng Hòa, Ba Đồn (Quảng Bình) đã dẫn đến cái chết của một người chỉ vì một va chạm nhỏ. Thay vì xin lỗi và nhắc nhở nhau cẩn thận hơn, ông Hiếu đã tấn công ông Luận, khiến ông này bất tỉnh và không qua khỏi. Hành động này đã dẫn đến việc ông Hiếu bị khởi tố và bắt giam.
Hay vụ tài xế xe Lexus Tống Anh Tuấn đánh một shipper vào ngày 10-2 ở phường Yên Phụ, quận Tây Hồ (Hà Nội). Anh Hưng, một người khuyết tật, vô tình cản trở xe của Tuấn và đã bị đánh dã man. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án và tạm giữ Tống Anh Tuấn vì hành vi cố ý gây thương tích.
Hãy học lái xe một cách nghiêm túc, bằng cả trí tuệ và trái tim để bảo vệ bản thân và những người xung quanh – Ảnh: T.N.V.
Lái Xe An Toàn: Bảo Vệ Bản Thân và Người Khác
Phần lớn tài xế đều khiêm tốn khi nói về nghề nghiệp của mình. Không ai dám tự mãn hay khoe khoang về khả năng lái xe của mình. Điều quan trọng là luôn cẩn thận để hạn chế những rủi ro và va chạm, dù là nhỏ nhất.
Ông Sáu Vinh, một tài xế của Công ty Vận tải Đắk Lắk, đã có hơn 30 năm kinh nghiệm lái xe. Ông chia sẻ: “Lái xe an toàn không khó! Tai nạn thường xảy ra do sự cẩu thả, chạy nhanh và không phanh kịp thời. Ngày xưa đường nhỏ, giờ đường lớn mà tai nạn vẫn xảy ra như cơm bữa. Tai nạn thảm khốc vẫn xảy ra liên tục.”
Chỉ trong tháng 2-2025, đã có hai vụ tai nạn nghiêm trọng cướp đi sinh mạng của 9 người và làm nhiều người khác bị thương. Một trong số đó là vụ tai nạn trên quốc lộ 1 vào đêm 8-2, khiến 3 người thiệt mạng.
Điều đáng chú ý là tài xế Phạm Quốc Huy không đủ điều kiện lái xe khách từ 10 đến 30 chỗ, nhưng vẫn điều khiển xe. Vụ tai nạn xe giường nằm văng vào xe đầu kéo ở Sơn La vào khuya 21-2 cũng khiến 6 người chết, cho thấy sự cẩu thả trong việc lái xe.
Nguyên nhân chính của hai vụ tai nạn này đều liên quan đến thời tiết xấu và sự thiếu cẩn trọng của tài xế. Cả hai tài xế đều bị tạm giữ hình sự vì không đảm bảo tốc độ an toàn khi điều khiển xe.
Quay trở lại với câu chuyện của ông Sáu Vinh, ông cho biết: “Tôi đã lái xe hơn 30 năm nhờ một câu nói của sư phụ mà vẫn an toàn cho đến khi nghỉ hưu. Ông dạy tôi cách căn chỉnh xe sao cho phù hợp với đường đi. Chia đôi đường ra mà chạy, bên nào có chướng ngại vật thì giảm tốc độ, cần thiết thì dừng lại. Nhường xe khác qua rồi mới đi tiếp.”
Nhờ những lời dạy này, ông đã lái xe an toàn suốt sự nghiệp. Ngày xưa, không có vạch kẻ đường như bây giờ, tài xế phải tự ước lượng khoảng cách từ tâm đường đến lề phải.
Ngày nay, lái xe dễ hơn, chỉ cần chạy đúng làn đường, giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước, và giảm tốc độ khi có chướng ngại vật. Khi lên đèo, xuống dốc, hay trong điều kiện thời tiết xấu, cần phải giảm tốc độ và đi từ từ để tránh tai nạn. Những sự cố kỹ thuật như hỏng phanh hay nổ lốp cũng là những tình huống nguy hiểm mà tài xế cần phải chuẩn bị.
Thế hệ trẻ hiện nay thường có thói quen lái xe sát vào xe phía trước, dẫn đến nhiều vụ tai nạn. Thực tế, lái xe giỏi và an toàn không phải là điều khó khăn. Tôi mong rằng thế hệ tài xế trẻ sẽ kiềm chế sự háo thắng và học hỏi từ những kinh nghiệm của thế hệ đi trước.
Ông Vinh cũng nhấn mạnh: “Nhìn lại, tôi rất khâm phục những đồng nghiệp cũ như ông Cải, ông Thanh, ông Trung… Họ là những tài xế giỏi nhưng rất khiêm tốn. Họ không chỉ giữ gìn chiếc xe của mình mà còn lo cho an toàn của người khác. Những tài xế như vậy mới thực sự đáng nể.”
Ví dụ, khi thấy chó, bò hay người qua đường, tài xế cần phải giảm tốc độ và thông báo cho xe phía sau biết bằng cách bật xi nhan. Hành động này không chỉ bảo vệ an toàn cho người và động vật mà còn cho cả xe phía sau. Đó chính là tâm huyết và đạo đức của người lái xe.
Để trở thành một tài xế giỏi, mỗi người cần phải có sức khỏe, trình độ nhận thức và không ngừng học hỏi. Họ cần rèn luyện để có đủ tỉnh táo và bản lĩnh để xử lý các tình huống một cách sáng suốt. Trong suốt cuộc đời lái xe, mỗi người cần liên tục học hỏi và rèn giũa ba yếu tố quan trọng: Quan sát, Phán đoán và Xử lý. Nếu gặp phải tình huống bất khả kháng, tài xế cần phải tìm cách giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ tính mạng cho mọi người.