Công nhân đang hoàn thiện cầu Nhơn Trạch, một phần của dự án đường vành đai 3 kết nối TP.HCM với Đồng Nai (ảnh chụp chiều 8-6-2025) – Ảnh: TỰ TRUNG
TP.HCM không chỉ chú trọng vào việc phát triển hệ thống đường sắt và metro mà còn đang đẩy mạnh hàng loạt dự án cầu đường quy mô lớn, trải dài theo nhiều hướng khác nhau. Mục tiêu là xây dựng một mạng lưới giao thông hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố trong tương lai.
Sở Xây dựng TP.HCM đã có báo cáo gửi đến chủ tịch UBND TP về tiến độ và kế hoạch đầu tư cho các công trình giao thông trọng điểm. Theo thông tin từ báo cáo, thành phố đang nghiên cứu và triển khai 46 dự án trong lĩnh vực giao thông công cộng, với tổng vốn đầu tư dự kiến lên tới hơn 1,52 triệu tỉ đồng. Trong số đó, 37 dự án liên quan đến đường bộ và hạ tầng kỹ thuật có tổng vốn khoảng 318.799 tỉ đồng, trong khi các dự án đường sắt đô thị theo nghị quyết 188 chiếm tới 1.204.979 tỉ đồng.
Trong số các dự án quan trọng, hệ thống đường vành đai và cao tốc liên vùng đang dần được hình thành sau nhiều năm chờ đợi. Các dự án như cao tốc TP.HCM – Mộc Bài và các đoạn khép kín của đường vành đai 2 hiện đang được triển khai tích cực.
Đường vành đai 3 TP.HCM đã bước vào giai đoạn nước rút, dự kiến sẽ thông xe kỹ thuật vào cuối năm nay và hoàn thành toàn bộ vào năm 2026. Đường vành đai 4, một trong những dự án lớn nhất khu vực Đông Nam Bộ, cũng đã được trình chủ trương đầu tư và dự kiến sẽ khởi công vào năm 2026.
Thêm vào đó, 12 dự án lớn khác cũng đang được chuẩn bị để đồng loạt khởi công trong năm 2026, bao gồm cầu đường Bình Tiên (đầu tư công), 4 dự án BOT mở rộng quốc lộ 1, 13, 22 và đường trục Bắc – Nam. Các đoạn đường dẫn nối cao tốc TP.HCM – Long Thành và các đoạn đường dẫn từ nút giao Gò Dưa (đường vành đai 2) nối cao tốc TP.HCM – Chơn Thành cũng sẽ được triển khai nhằm hoàn thiện mạng lưới giao thông liên kết vùng.
Xây dựng lưới đường tốc độ cao kết nối TP.HCM và các tỉnh lân cận
Điểm cuối của đường vành đai 4 TP.HCM đoạn qua Đồng Nai là vị trí trước mố cầu Thủ Biên, xã Tân An, huyện Vĩnh Cửu, giáp với tỉnh Bình Dương – Ảnh: A LỘC
TP.HCM đang nghiên cứu xây dựng khoảng 10 trục đường tốc độ cao, các tuyến xuyên tâm kết nối với đường vành đai và cao tốc nhằm rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm thành phố đến các khu vực ngoại vi và liên tỉnh. Các tuyến này được thiết kế với ít điểm giao cắt, giúp lưu thông nhanh chóng và ổn định hơn.
Quốc lộ 13 sẽ được nâng cấp thành tuyến đường tốc độ cao từ ngã tư Hàng Xanh đến đường vành đai 3 TP.HCM (đến Bình Dương). Đoạn từ ranh Bình Dương đến cầu Bình Triệu nằm trong dự án BOT mở rộng quốc lộ 13 sẽ khởi công vào năm 2026 với quy mô 10 làn xe.
TP.HCM cũng đang nghiên cứu nâng cấp các tuyến đường như Xô Viết Nghệ Tĩnh và Đinh Bộ Lĩnh để kết nối đồng bộ vào tuyến đường này. Đồng thời, TP.HCM và Đồng Nai đã thống nhất đẩy nhanh tiến độ các dự án cầu Phú Mỹ 2, cầu Đồng Nai 2, cầu Cát Lái… Đặc biệt, một tuyến đường tốc độ cao dài 16,7km sẽ kết nối trực tiếp từ trung tâm TP qua cầu Phú Mỹ 2 đến sân bay Long Thành, bắt đầu từ trục Bắc – Nam 1 (nút giao Nguyễn Hữu Thọ) – Hoàng Quốc Việt – Phú Mỹ 2 – qua sông Đồng Nai.
Để mở rộng kết nối với Tây Ninh, ngoài tuyến cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, quốc lộ 50 cũng đang được triển khai. TP.HCM sẽ xây dựng trục Đông Tây (đường Võ Văn Kiệt) nối dài từ quốc lộ 1 đến tỉnh Long An; UBND TP.HCM đã giao Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông khẩn trương xây dựng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để trình HĐND TP.HCM xem xét tại kỳ họp giữa năm 2025.
Giải pháp rút ngắn tiến độ dự án giao thông
Trong báo cáo gửi UBND TP.HCM, Sở Xây dựng TP cho biết quá trình triển khai các dự án giao thông trọng điểm hiện gặp nhiều vướng mắc do quy hoạch phân khu chưa đồng bộ hoặc không còn phù hợp với yêu cầu kỹ thuật của dự án. Điều này đòi hỏi phải điều chỉnh cục bộ quy hoạch tại một số khu vực để làm cơ sở phê duyệt đầu tư xây dựng.
Công tác rà soát và lập hồ sơ điều chỉnh quy hoạch thời gian qua mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai của các dự án trọng điểm. Do đó, Sở Xây dựng TP đã đề xuất giải pháp thực hiện song song một số nhiệm vụ nhằm rút ngắn thời gian triển khai.
Về tổ chức thi công, việc lựa chọn nhà thầu và tổ chức triển khai vẫn còn một số tồn tại. Một số nhà thầu khi tham gia dự thầu đáp ứng yêu cầu năng lực nhưng thực tế triển khai lại không đảm bảo tiến độ.
Để khắc phục tình trạng này, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở ngành và chủ đầu tư nghiên cứu, xây dựng khung tiêu chuẩn hồ sơ mời thầu. Khung tiêu chuẩn này sẽ quy định rõ các tiêu chí về năng lực và kinh nghiệm thi công, năng lực nhân sự, thiết bị, tài chính cũng như các điều khoản trong hợp đồng liên quan đến trách nhiệm của nhà thầu khi vi phạm cam kết về chất lượng và tiến độ.
Khung tiêu chuẩn này sẽ là căn cứ để lập, thẩm định và phê duyệt hồ sơ mời thầu, đồng thời là cơ sở để xử lý nghiêm các nhà thầu vi phạm trong quá trình thực hiện các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn TP.