Không gian sáng tạo được mở rộng từ những làng nghề truyền thống, nơi nghệ thuật dệt thổ cẩm được tái hiện một cách sống động – Ảnh: Lam Weaving Spaces
Trong khuôn khổ Năm Đổi mới sáng tạo, một sáng kiến do Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam khởi xướng vào năm 2025, Viện Pháp tại TP.HCM đã tổ chức hội thảo Định hình thiết kế tương lai: Góc nhìn giao thoa Pháp – Việt vào tối 7-6 tại khách sạn Sofitel Saigon Plaza.
Sự kiện đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người tham dự, nơi họ có cơ hội lắng nghe những chia sẻ từ các nhà thiết kế nổi tiếng của Pháp và Việt Nam về những thách thức hiện tại như tính bền vững, đổi mới sáng tạo và thiết kế toàn diện trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ.
Các diễn giả đã có những chia sẻ sâu sắc tại hội thảo – Ảnh: HỒ LAM
Khơi Nguồn Từ Làng Nghề
Trong phiên thảo luận đầu tiên, các diễn giả đã cùng nhau khám phá sự giao thoa giữa thủ công mỹ nghệ, thiên nhiên và thiết kế hiện đại.
Nhà thiết kế Tony Jouanneau, giảng viên tại một trong những trường thiết kế hàng đầu của Pháp, đã quyết định chuyển hướng nghiên cứu của mình sang thiết kế sinh thái. Sau 7 năm làm việc trong ngành công nghiệp vải với nhiều hóa chất độc hại, anh đã trải qua một cuộc khủng hoảng sức khỏe nghiêm trọng.
“Sau khi bị viêm phổi nặng do tiếp xúc với hóa chất, tôi đã quyết định tìm kiếm một hướng đi mới gần gũi hơn với môi trường. Năm 2017, tôi thành lập Atelier SUMBIOSIS, nơi kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật dệt may. Chúng tôi sáng tạo và nghiên cứu dựa trên thiên nhiên, từ việc nhuộm vải bằng thực vật cho đến việc dệt vải từ vi khuẩn,” Tony chia sẻ.
Nguyễn Kiều Lam, nhà sáng lập Lam Weaving Spaces, cũng đã chia sẻ về cách cô tiếp cận sáng tạo thông qua sự kết hợp giữa thẩm mỹ và kỹ thuật chế tạo, bắt nguồn từ nghề thủ công truyền thống để tạo ra những không gian hiện đại.
Kiến trúc sư Nguyễn Kiều Lam chia sẻ – Ảnh: HỒ LAM
Lam đã có dịp thăm làng nghề dệt thổ cẩm Chăm tại Phan Rang – Tháp Chàm và rất ấn tượng với quy trình dệt thủ công tại đây: “Khung cửi, vật liệu, cách căng sợi dọc trên khung cửi, và những vật nặng treo sợi đã tạo nên những lớp kỹ thuật nghệ thuật độc đáo. Đôi bàn tay khéo léo của người thợ không chỉ tạo ra sản phẩm mà còn thể hiện sự tự do trong từng chuyển động.”
Từ những trải nghiệm tại làng nghề, Lam đã lấy cảm hứng để tái hiện không gian mở rộng của khung cửi: “Người xem có thể trải nghiệm không gian ‘dệt’ từ những sợi vải lớn, nhiều màu sắc, được tái sử dụng từ các sự kiện trước đó mà tôi đã lưu trữ.”
Người xem có thể trải nghiệm không gian ‘dệt’ từ những sợi vải lớn, nhiều màu – Ảnh: Lam Weaving Spaces
Tái Sử Dụng Trong Thiết Kế
Kiến trúc sư Nguyễn Đình Hòa nhấn mạnh rằng các nhà thiết kế không chỉ là người tạo ra sản phẩm mà còn cần quan tâm đến quy trình sản xuất và phân phối. Đạo đức trong thiết kế cần phải được đặt lên hàng đầu.
Nguyễn Kiều Lam cũng cho rằng, thông qua chuỗi hội thảo và sự kiện, cô muốn nhấn mạnh vai trò của nhà thiết kế không chỉ trong việc định hình không gian mà còn trong việc xác định vòng đời của vật liệu thông qua tư duy thiết kế có trách nhiệm.
Vật liệu giấy dó được Lam sử dụng để trang trí trần nhà trong hội thảo – Ảnh: HỒ LAM
Lam đã sử dụng giấy dó trong ba sự kiện khác nhau và sau mỗi sự kiện, toàn bộ vật liệu đều được thu hồi và tái sử dụng cho thiết kế mới. “Việc lựa chọn vật liệu cần được cân nhắc từ đầu, dựa trên khả năng tái chế, giảm thiểu rác thải và đảm bảo tính bền vững,” cô nói.
“Tôi nhận ra rằng, dù chọn vật liệu nào, cấu trúc tự nhiên vẫn là bền vững nhất. Khi chúng ta hướng tới tự nhiên, sản phẩm và không gian của chúng ta sẽ có giá trị lâu dài và thân thiện với môi trường hơn,” nhà sáng lập Lam Weaving Spaces chia sẻ.