Trong bối cảnh khủng hoảng gạo đang diễn ra tại Nhật Bản, việc tìm kiếm nguồn cung cấp gạo ổn định trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Gạo Việt Nam, với chất lượng và sản lượng dồi dào, đang nổi lên như một giải pháp khả thi cho vấn đề này.
Giá gạo tại các siêu thị Nhật Bản đã tăng mạnh, với mức giá hơn 4.000 yên cho 5kg, gấp đôi so với năm trước. Đặc biệt, gạo Koshihikari cao cấp có thời điểm lên tới gần 5.000 yên cho 5kg. Tình trạng thiếu hụt gạo đã khiến kho dự trữ quốc gia giảm xuống mức thấp kỷ lục, chỉ còn 1,53 triệu tấn, thiếu hụt khoảng 400.000 tấn.
Nguyên nhân khủng hoảng gạo tại Nhật Bản
Cuộc khủng hoảng gạo hiện nay ở Nhật Bản không chỉ do một yếu tố mà là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân. Thời tiết khắc nghiệt trong mùa hè năm 2023 đã làm giảm chất lượng và sản lượng gạo. Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ tăng cao do lạm phát đã khiến gạo trở thành lựa chọn phổ biến hơn. Sự phục hồi của ngành dịch vụ ăn uống và du lịch sau đại dịch COVID-19 cũng đã thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ gạo.
Thêm vào đó, tâm lý hoảng loạn và hoạt động đầu cơ đã làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Cảnh báo về động đất Nankai Trough vào tháng 8-2024 đã khiến người tiêu dùng đổ xô đi mua gạo, dẫn đến tình trạng kệ hàng trống rỗng.
Nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng này còn nằm ở chính sách nông nghiệp của Nhật Bản. Chính phủ đã duy trì chính sách hỗ trợ nông dân giảm diện tích trồng lúa để giữ giá gạo cao, nhưng điều này đã dẫn đến sự thiếu hụt nguồn cung trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng.
Để ứng phó với tình trạng giá gạo tăng cao, chính phủ Nhật Bản đã phải xuất 210.000 tấn gạo từ kho dự trữ khẩn cấp. Tuy nhiên, chỉ 10% lượng gạo này đã đến được thị trường do thiếu năng lực chế biến.
Việt Nam: Giải pháp cho khủng hoảng gạo Nhật Bản
Trong bối cảnh này, Việt Nam, với vị thế là nhà sản xuất gạo lớn thứ năm thế giới, đang nổi lên như một nguồn cung tiềm năng cho Nhật Bản. Năng lực sản xuất lớn và chuỗi cung ứng ổn định của Việt Nam có thể đáp ứng nhu cầu gạo của Nhật Bản trong thời điểm khó khăn này.
Việt Nam có thể cung cấp giống gạo Japonica chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường Nhật Bản. Tuy nhiên, để gia tăng xuất khẩu, Việt Nam cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe của Nhật Bản, đặc biệt là về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Để thực hiện điều này, Việt Nam cần đầu tư vào quy trình canh tác và công nghệ chế biến hiện đại, nhằm nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu. Hợp tác kỹ thuật giữa hai nước sẽ giúp nông dân Việt Nam áp dụng các phương pháp canh tác phù hợp với tiêu chuẩn Nhật Bản.
Ngày 8-6, Việt Nam đã xuất khẩu thành công 500 tấn gạo phát thải thấp sang Nhật Bản, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu gạo. Gạo phát thải thấp không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Nhật Bản mà còn mở ra cơ hội cho ngành lúa gạo Việt Nam.
Giá gạo phát thải thấp cao hơn nhiều so với gạo thông thường, cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển sản phẩm này. Các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung và nâng cao chất lượng gạo để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.
Với những cơ hội và thách thức hiện tại, việc hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp sẽ không chỉ giúp giải quyết khủng hoảng gạo mà còn thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.