Hầm vàng được đào sâu như những địa đạo giữa rừng Vĩnh Linh – Ảnh: NGỌC HÙNG
Ngày 25-4, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị đã gửi kiến nghị đến UBND tỉnh, đề xuất Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND huyện Vĩnh Linh và các sở ngành liên quan để xây dựng và thực hiện kế hoạch tiêu hủy toàn bộ 9 hầm lò khai thác vàng trái phép.
Hầm vàng như những địa đạo bí mật
Tình trạng khai thác vàng trái phép tại khu vực rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải, thuộc các xã Vĩnh Hà và Vĩnh Ô, đang diễn ra ngày càng phức tạp với quy mô và mức độ tinh vi gia tăng. Những hầm vàng này không chỉ gây hại cho môi trường mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn cho người dân.
Đề xuất tiêu hủy 9 hầm vàng ‘như địa đạo’ giữa rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải
Theo thông tin từ Ban quản lý rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải, hiện có 9 hầm lò khai thác vàng đã được đào từ hơn 20 năm trước trong khu vực quản lý tại Vĩnh Hà và Vĩnh Ô. Mặc dù đã được phát hiện, nhưng do thiếu thiết bị khảo sát chuyên dụng, ban quản lý và chính quyền địa phương không thể xác định chính xác độ sâu, bề rộng cũng như cấu trúc bên trong các hầm này.
“Vì mức độ nguy hiểm cao, chúng tôi không thể tiến hành khảo sát bên trong, chỉ biết rằng các hầm vàng này giống như những địa đạo, với nhiều ngóc ngách sâu trong núi”, ông Nguyễn Ngọc Hùng – giám đốc ban quản lý cho biết.
Hoạt động khai thác vàng trái phép đã gia tăng mạnh mẽ từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025, khi giá vàng tăng cao. Lợi nhuận khổng lồ đã thúc đẩy các “chủ lò vàng” đầu tư máy móc hiện đại và thuê nhân công chuyên nghiệp từ các địa phương khác, chủ yếu là từ Thái Nguyên và Quảng Nam.
Từ đầu năm đến hết tháng 3-2025, ban quản lý đã phối hợp với xã Vĩnh Hà và xã Vĩnh Ô tổ chức 11 đợt truy quét, đẩy đuổi một số đối tượng ra khỏi rừng, phá hủy 19 lán trại cùng nhiều máy móc, dụng cụ khai thác.
Giữa tháng 4-2025, ba điểm chốt chặn đã được thành lập tại các tiểu khu 582, 583 (xã Vĩnh Ô) và tiểu khu 575H (xã Vĩnh Hà) nhằm tăng cường công tác tuần tra, bảo vệ rừng và kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi khai thác vàng trái phép.
Lán trại của các đối tượng khai thác vàng – Ảnh: NGỌC HÙNG
Đề xuất phương án tiêu hủy hầm vàng
Đáng chú ý, lực lượng chức năng đã phát hiện 6 bể chứa nước được tạo ra từ bao tải, đất và lót bạt. Những bể này chứa hóa chất độc hại dùng để tách lọc vàng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Nước từ các bể này tràn ra sông suối, dẫn đến tình trạng cá tôm chết hàng loạt, và trâu bò của người dân cũng bị bệnh khi uống phải nguồn nước ô nhiễm này.
Với nguy cơ tái diễn hoạt động khai thác vàng trái phép rất cao, đặc biệt khi giá vàng tiếp tục tăng và có thông tin người dân nhặt được vàng trên suối, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chủ trì, phối hợp xây dựng phương án tiêu hủy toàn bộ 9 hầm lò khai thác vàng trái phép hiện có.
Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đề xuất được hỗ trợ và hướng dẫn xử lý lượng hóa chất độc hại trong các bể chứa để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Các bể chứa nước tại các bãi vàng – Ảnh: NGỌC HÙNG