Việc sử dụng thuốc tránh thai cần có sự tư vấn từ các chuyên gia y tế – Ảnh: Reuters
Thuốc tránh thai là một trong những biện pháp phổ biến mà nhiều phụ nữ lựa chọn để ngăn ngừa thai ngoài ý muốn. Mặc dù mang lại hiệu quả cao và tiện lợi, nhưng việc sử dụng thuốc này không đúng cách có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe.
Rủi ro đột quỵ do sử dụng thuốc tránh thai kéo dài
Chị N.T. (35 tuổi, Phú Thọ) đã nhập viện trong tình trạng chân trái sưng phù và đau nhức. Sau khi kiểm tra, bác sĩ chẩn đoán chị bị huyết khối tĩnh mạch sâu ở chi dưới. Kết quả siêu âm cho thấy có nhiều huyết khối ở cả hai chân, và chị đã được chuyển đến khoa tim mạch để điều trị.
Qua khai thác tiền sử, chị T. đã sử dụng thuốc tránh thai liên tục trong 5 năm. Các bác sĩ cho rằng việc dùng thuốc kéo dài đã dẫn đến tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm hình thành huyết khối, có thể đe dọa tính mạng.
Nếu không được phát hiện kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có thuyên tắc phổi. Người bệnh cũng có thể gặp phải các vấn đề như loét da tại vị trí tĩnh mạch bị huyết khối, đau chân, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Gần đây, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận nhiều trường hợp phụ nữ bị đột quỵ do huyết khối xoang tĩnh mạch não. Đây là một tình trạng nghiêm trọng nhưng thường bị bỏ qua, đặc biệt ở những phụ nữ trong độ tuổi sinh sản đang sử dụng thuốc tránh thai kéo dài.
Chị T.M. (36 tuổi, Lạng Sơn) đã nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu và co giật. Trước đó, chị chỉ có triệu chứng đau đầu nhẹ và vẫn sinh hoạt bình thường. Sau khi chụp CT, bác sĩ xác định chị bị chảy máu não lớn do huyết khối xoang tĩnh mạch.
Các bác sĩ cho biết chị M. đã sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày trong thời gian dài, có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng huyết khối và đột quỵ.
Có trường hợp khác, một bệnh nhân nữ 33 tuổi đã nhập viện với triệu chứng đau đầu dữ dội và co giật sau khi sử dụng thuốc tránh thai được khoảng 3 tháng. Kết quả chẩn đoán cho thấy bệnh nhân bị huyết khối xoang tĩnh mạch não kèm xuất huyết.
Dù được điều trị tích cực, bệnh nhân vẫn phải đối mặt với di chứng tê nhẹ nửa người và cần thời gian dài để phục hồi.
Đáng lưu ý, nhiều phụ nữ hiện nay còn sử dụng thuốc tránh thai với mục đích trị mụn hoặc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Gần đây, một bệnh nhân 34 tuổi đã nhập viện trong tình trạng khó thở và bất tỉnh, kết quả cho thấy có huyết khối động mạch phổi hai bên. Cô đã sử dụng thuốc tránh thai Levonorgestrel trong 10 năm, với liều lượng cao.
Các phương pháp tránh thai hiện nay rất đa dạng – Ảnh: BVCC
Những ai có nguy cơ cao?
Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Thanh, trưởng khoa khám chuyên gia, cho biết thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa hormone estrogen và progesterone, giúp ngăn cản sự rụng trứng và cản trở tinh trùng thụ tinh. Mặc dù đây là phương pháp an toàn, nhưng việc lạm dụng thuốc có thể làm tăng nguy cơ huyết khối, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Tỷ lệ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 1/10.000. Nguy cơ này tăng lên ở những người lớn tuổi, trên 35 tuổi, có tiền sử huyết khối trong gia đình, hút thuốc lá, thừa cân, ít vận động, rối loạn mỡ máu, hoặc tăng huyết áp.
Bác sĩ Nguyễn Hải Linh từ khoa đột quỵ não cho biết, những người mang đột biến gen Factor V Leiden có nguy cơ huyết khối khi dùng thuốc tránh thai cao gấp 20-30 lần, dẫn đến nguy cơ hình thành huyết khối trong hệ tĩnh mạch, bao gồm cả tĩnh mạch não.
Các loại thuốc tránh thai khác như thuốc tiêm hoặc miếng dán cũng có thể gây ra tình trạng hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch. Do đó, những trường hợp này cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai.
Các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ. Không nên tự ý sử dụng hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.
Bác sĩ Đinh Trung Hiếu từ Trung tâm đột quỵ khuyến cáo nếu có triệu chứng bất thường như đau đầu tăng dần, đau về đêm, hoặc co giật, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Trong quá trình thăm khám, bệnh nhân nên cung cấp đầy đủ thông tin về loại thuốc và thời gian sử dụng. Thuốc tránh thai là công cụ hữu ích, nhưng cần sử dụng đúng cách để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Phụ nữ nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và được bác sĩ tư vấn trước khi dùng thuốc tránh thai, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ. Ngoài ra, việc duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước và tránh nhịn ăn khi sử dụng thuốc cũng rất quan trọng. Thuốc tránh thai chỉ thực sự an toàn khi được sử dụng đúng cách và dưới sự giám sát của bác sĩ.