Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống đường sắt trong việc vận chuyển hành khách và hàng hóa. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng sự phát triển của ngành đường sắt trong thời gian qua chưa đáp ứng được nhu cầu và tốc độ phát triển của đất nước.
Đòi hỏi quyết tâm và nỗ lực lớn trong triển khai
Thủ tướng cho biết, việc phát triển đường sắt bao gồm nhiều khâu và hạng mục khác nhau, với mức đầu tư rất lớn. Thời gian thực hiện dự án có hạn, trong khi khối lượng công việc lại rất nhiều, đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực cao từ tất cả các bên liên quan. Ông nhấn mạnh rằng cần phải có hành động quyết liệt, làm việc hiệu quả và xác định rõ trọng tâm trong từng giai đoạn.
Để đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành và địa phương, Chính phủ đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo. Ban này sẽ có nhiệm vụ điều phối và triển khai các hoạt động liên quan đến dự án, nhằm tháo gỡ những khó khăn và vướng mắc trong quá trình chuẩn bị đầu tư.
Ngay sau khi thành lập vào tháng 3-2024, Ban Chỉ đạo đã tổ chức phiên họp đầu tiên, trong đó Thủ tướng đã giao 24 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương, tập trung vào việc đẩy nhanh tiến độ và giải quyết các vấn đề phát sinh.
Với tinh thần quyết tâm cao, Thủ tướng kêu gọi các thành viên Ban Chỉ đạo và các cơ quan liên quan cần phải hành động nhanh chóng và mạnh mẽ hơn nữa.
Thủ tướng chủ trì phiên họp – Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Chuẩn bị cho khởi công vào cuối năm 2026
Trước đó, Chính phủ đã ban hành nghị quyết số 106 về kế hoạch triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Dự án này sẽ bao gồm một tuyến đường sắt dài khoảng 1.541 km, với tốc độ thiết kế lên đến 350 km/h và tải trọng 22,5 tấn/trục, cùng với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa.
Nghị quyết đã đưa ra các mốc thời gian cụ thể cho từng giai đoạn của dự án. Cụ thể, việc lựa chọn nhà thầu tư vấn để thực hiện khảo sát và lập báo cáo nghiên cứu khả thi sẽ được hoàn thành vào tháng 8-2026.
Hội đồng thẩm định nhà nước sẽ thẩm định và trình Thủ tướng phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi trong tháng 9-2026. Các địa phương cũng sẽ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, đảm bảo hoàn thành trước tháng 12-2026 để bàn giao mặt bằng cho dự án.
Việc lựa chọn nhà thầu cho giai đoạn thực hiện dự án sẽ được tiến hành, với mục tiêu ký kết hợp đồng và đảm bảo các điều kiện để khởi công trước ngày 31-12-2026. Dự kiến, dự án sẽ được hoàn thành và đưa vào khai thác từ năm 2035.
Trong kết luận phiên họp, Thủ tướng đã ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực của các cơ quan, địa phương, đặc biệt là Bộ Xây dựng và các thành phố lớn như Hải Phòng, Hà Nội và TP.HCM trong việc triển khai công việc.
Để đảm bảo tiến độ, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục triển khai đồng bộ các dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, cũng như các tuyến đường sắt khác tại Hà Nội và TP.HCM. Tinh thần là vừa thực hiện các công việc trước mắt, vừa chuẩn bị cho các dự án lâu dài, bao gồm việc hoàn thiện thể chế và đào tạo nhân lực.
Đặc biệt, cần đa dạng hóa nguồn vốn cho dự án, bao gồm vốn từ ngân sách Trung ương, địa phương, vốn vay và hợp tác công tư. Các bộ liên quan cần khẩn trương hoàn thiện các cơ chế đặc thù cho dự án và trình Chính phủ trong thời gian sớm nhất.