Đồng bằng sông Cửu Long, một trong những vùng đất trù phú và đa dạng sinh học của Việt Nam, đang phải đối mặt với một thách thức nghiêm trọng: tình trạng mất đất và rừng ven biển. Mỗi năm, hàng trăm héc ta đất và rừng bị xói lở, ảnh hưởng đến môi trường sống và sinh kế của hàng triệu người dân nơi đây.
Hội thảo về bảo vệ bờ biển
Vào chiều ngày 24-4, tại thành phố Cần Thơ, một hội thảo quan trọng đã được tổ chức bởi Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam và Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế Việt Nam. Hội thảo mang tên “Hiện trạng bảo vệ bờ biển và khả năng ứng dụng giải pháp dựa vào thiên nhiên” đã thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu.
Ông Đỗ Đức Dũng, viện trưởng Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam, đã chỉ ra rằng hiện tượng xói lở bờ biển và suy thoái rừng ngập mặn đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Điều này không chỉ làm mất đi hàng trăm héc ta đất mà còn làm suy giảm khả năng bảo vệ tự nhiên cho các tuyến đê và cộng đồng dân cư ven biển.
Khảo sát thực địa và tình hình hiện tại
Trong một chuyến khảo sát tại năm tỉnh như Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng và Bạc Liêu, ông Dũng đã nhận thấy rằng hệ thống đê biển ở nhiều nơi đã được nâng cấp, nhưng vẫn còn nhiều đoạn cần cải thiện. Các công trình bảo vệ bờ biển hiện có rất đa dạng, nhưng hiệu quả của chúng chưa đồng đều.
Đặc biệt, tình trạng rừng phòng hộ ven biển đang bị suy thoái nghiêm trọng. Nhiều khu vực có đai rừng mỏng, không đủ khả năng bảo vệ tuyến đê, và việc phục hồi rừng cũng gặp nhiều khó khăn. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho việc bảo vệ môi trường và sinh kế của người dân.
Thách thức trong nuôi trồng thủy sản
Không chỉ có vấn đề về rừng, mà ngay cả hoạt động nuôi trồng thủy sản tại khu vực ven biển cũng đang gặp khó khăn. Thiếu các mô hình sản xuất bền vững, nhiều hoạt động hiện tại đang dẫn đến ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ sinh thái và cộng đồng.
Giải pháp cho tương lai
Ông Trần Quang Thọ, trưởng phòng quy hoạch thủy lợi Đồng bằng sông Cửu Long, đã thông tin rằng trong số 450km bờ biển của năm tỉnh, khoảng 50,8km thường xuyên xảy ra xói lở. Các khu vực như Gò Công Đông (Tiền Giang) và khu vực giáp ranh Bạc Liêu – Sóc Trăng đang chịu ảnh hưởng nặng nề.
Để giải quyết vấn đề này, ông Thọ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trồng rừng ngập mặn. Các mô hình thành công thường kết hợp giữa việc trồng rừng và các giải pháp tạo bãi phù hợp, cùng với chính sách hỗ trợ và quản lý rừng hiệu quả.
Ông Phạm Trọng Thịnh, nguyên phó viện trưởng Phân viện Điều tra quy hoạch rừng Nam Bộ, cũng đề xuất cần xác định và phân vùng rõ ràng cho các khu vực ven biển, vì mỗi vùng có đặc điểm địa mạo và thủy văn khác nhau. Điều này sẽ giúp thiết kế các công trình bảo vệ bờ biển một cách hiệu quả hơn.
Những nỗ lực này không chỉ nhằm bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân địa phương, góp phần vào sự phát triển bền vững của Đồng bằng sông Cửu Long trong tương lai.